W młodym, dynamicznie rozwijającym się organizmie brak ruchu szybko powoduje sztywność ciała, różnorodne asymetrie i dysproporcje, oraz wady postawy, wynikające ze złych nawyków, ukształtowanych często już we wczesnym dzieciństwie.Sposobem na zapobieganie wyżej wymienionym negatywnym zjawiskom jest ćwiczenie hatha jogi. Praktyka ta jest bezpieczna i kształci w dziecku zdrowe nawyki. 

JOGA DLA DZIECI 

Joga dla dzieciW dzisiejszych czasach nasze dzieci podlegają stresowi i napięciom psychicznym, z którymi trudno jest im sobie poradzić. Kiedyś dzieci również doświadczały stresu, ale były w stanie go zredukować, głównie poprzez ruch. Ruch był również niezwykle istotny w utrzymaniu zdrowia całego organizmu, a zwłaszcza – odpowiedniej siły i elastyczności kręgosłupa. Niestety nasze dzieci, zwłaszcza w wieku przedszkolno-szkolnym, większość czasu spędzają w pozycji siedzącej. Siedzą w ławkach, w drodze z i do szkoły jadąc samochodem, ale także w domu – przed komputerem czy ekranem telewizora. W młodym, dynamicznie rozwijającym się organizmie brak ruchu szybko powoduje sztywność ciała, różnorodne asymetrie i dysproporcje, oraz wady postawy, wynikające ze złych nawyków, ukształtowanych często już we wczesnym dzieciństwie.

Sposobem na zapobieganie wyżej wymienionym negatywnym zjawiskom jest ćwiczenie hatha jogi. Praktyka ta jest bezpieczna i kształci w dziecku zdrowe nawyki. Wzmacnia elastyczność i wytrzymałość mięśni, kształtuje prawidłową postawę (pomaga zwalczyć takie wady jak skrzywienie kręgosłupa, odstające łopatki itp.), zapobiega chorobom i dodaje witalności. Dodatkowo korzystnie wpływa na psychikę – wzmaga koncentrację, świadomość własnych stanów psychicznych, wycisza i uspokaja. Regularne ćwiczenia rozwijają siłę woli, koordynację ruchową i giętkość. Pomagają również usuwać produkty przemiany materii i zapewniają prawidłowe funkcjonowanie układu trawiennego, co chroni przed otyłością i chorobami stawów.

Dzieci ćwicząc wzmacniają wiarę w siebie i w swoje możliwości. Z odwagą pokonują trudności, jakie często sprawia im własne ciało. Dla dzieci nadpobudliwych ćwiczenia jogi są sposobem na rozładowanie nadmiaru energii i przekształcenie jej w energię twórczą, kreatywną. Ale przede wszystkim – praktyka jogi to dla dziecka ogromna frajda.

Nauka i zabawa

Joga dla dzieciZajęcia dla dzieci prowadzone są w zupełnie inny sposób niż dla dorosłych. Dzieci są z natury bardzo aktywne i łatwo się rozpraszają, dlatego zajęcia prowadzone są dynamicznie, w formie zabawy, a dopiero później, stopniowo, dzieci uczą się poprawności i dokładności wykonywanych ruchów oraz skupienia uwagi na oddechu.  Nauczyciel wykonuje ćwiczenia wraz z dziećmi. Już od pierwszych zajęć wprowadzane są zasady prawidłowego stania, siedzenia i chodzenia. Nauczyciel obserwuje podstawowe wady w postawie dzieci i koryguje je odpowiednimi ćwiczeniami.

Wiele pozycji jogi, tzw. asan, ma swoje źródło inspiracji w naturze. Przedstawiają zwierzęta, rośliny bądź figury (na przykład: lew – Simhasana, pies z głową w dół — Adho Mukha Śvanasana, wielbłąd – Usztrasana, orzeł — Garudasana, czapla – Kraunćasana, drzewo – Vrikszasana, góra — Tadasana, trójkąt — Trikonasana). Dzięki tak lekkiej formie ćwiczeń dziecko z przyjemnością naśladuje różne elementy przyrody, wzmacnia zainteresowanie otaczającym światem i rozwija spostrzegawczość. W ten sposób dzieci nie tylko rozwijają się fizycznie, ale również pobudzają swoją wyobraźnię.

Zestaw ćwiczeń dla dzieci jest bardzo urozmaicony. W jodze bardzo ważny jest symetryczny rozwój mięśni zarówno lewej jak i prawej strony ciała, co wobec niedojrzałości układu szkieletowego u dzieci ma istotne znaczenie.

Dynamiczne asany aktywizują rzadko używane mięśnie i stawy, przynosząc giętkość i systematycznie podnosząc ogólną sprawność. Szybkie ruchy, wykonywane w specjalnie skomponowanych sekwencjach, mają również pozytywny wpływ na umysł. Usuwają letarg, ospałość, a także pomagają zwalczać lęki.

Większość dzieci uwielbia stać w pozycjach odwróconych: na głowie, na rękach. Pozycje te są pomocne szczególnie dla dzieci, które mają bardzo dużo nauki lub są przed trudnymi egzaminami, gdyż usuwają zmęczenie, odświeżają umysł i poprawiają koncentrację.

Ważnym elementem jest również to, że dzieci przebywają w grupie rówieśników o podobnych zainteresowaniach. Na zajęciach często wprowadzane są ćwiczenia w parach, w trójkach, co pomaga dzieciom nabyć umiejętność nawiązywania kontaktów z innymi dziećmi oraz uczy pracy w grupie.

W zajęciach jogi najchętniej uczestniczą dzieci w wieku 6–13 lat. Zajęcia powinny rozpoczynać się krótką rozgrzewką, kolejnym etapem jest rozciągnięcie i wzmocnienie mięśni całego ciała w różnych sekwencjach. Podczas zajęć dzieci są bardzo kreatywne, chętnie same wymyślają nowe asany, nadają im swoje nazwy lub odnajdują zupełnie inne wykorzystanie pomocy do ćwiczeń, takich jak wałki, paski, kostki i drabinki. Chętnie udają w pozycjach groźnego lwa, naśladują (również dźwiękowo) np. węża – to naprawdę świetna zabawa. Po ćwiczeniach przychodzi pora na relaksację: wtedy dzieci udają się w podróż po wnętrzu własnego ciała lub przenoszą się oczami wyobraźni do miejsc, w których czują się dobrze i bezpiecznie.

Autor artykułu

Agnieszka Grin-Walaszek